در خصوص دلیل بلوکهشدن اموال و داراییهای ایران در کشورهای مختلف میتوان در یک کلام گفت تحریمهای اقتصادی ثانویه آمریکا علیه ایران دلیل اصلی این اتفاق است.
تحریم خود از ابزارهای جنگ اقتصادی است. جنگ اقتصادی در دایرهالمعارف بریتانیکا به استفاده یا تهدید به استفاده، از ابزارهای اقتصادی در برابر یک کشور است تا از این طریق، اقتصاد آن کشور تضعیف شود و توان سیاسی و نظامی آن تقلیل یابد.
برخی از ابزارهای رایج جنگ اقتصادی عبارتاند از: ممنوعیتها، تحریمها، مسدود کردن داراییهای سرمایهای، ممنوعکردن سرمایهگذاری و سایر جریانهای سرمایهای و سلب مالکیت. تحریم اقتصادی خود انواعی دارد که یکی از آنها تحریم تجاری و دیگری تحریم مالی و بانکی است.
تحریم تجاری عبارت است از امتناع از خرید و فروش با کشور تحریم شده. در تجارت بینالمللی، اگر فرایند مبادله به صورت تهاتری یا کالا به کالا انجام نشود، لازمه تجارت کالا یا خدمت، انتقال پول از جانب واردکننده به صادرکننده است، بنابراین اگر در فرایند انتقال پول اختلالی ایجاد شود، مبادلات بینالمللی مختل میشود. به همین دلیل تحریمهای بانکی مکمل تحریمهای تجارت بوده و قسمت قابل توجهی از تحریمهایی که توسط آمریکا و اروپا علیه ایران اتخاذ شده، مربوط به حوزه مالی و بانکی است.
محدودیتهایی که به واسطه تحریمهای بانکی در نقلوانتقال پول برای ایران ایجاد شده، عمدتاً شامل موارد زیر میشود: مسدود کردن حسابهای بانکی متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی خاص، اعمال محدودیت برای بانکها و مؤسسات مالی ایرانی در فرایند انتقال ارز (دلار و یورو)، محدودیت در گشایش السی برای بانکهای ایرانی و دشوار شدن ضمانت مبادلات، تحریم انواع همکاریهای بانکی (با هر واحد پولی) با بانکهای ایرانی و قطع دسترسی بانکهای ایرانی به زیرساخت تبادلات مالی سوئیفت برای انتقال پول.
ایران میتواند از ابزارهای مختلفی استفاده کند تا با تحریم مالی و بانکی بهخصوص بلوکه شدن داراییهای خود در کشورهای دیگر مقابله کند. این ابزارها ممکن است شامل پیمانهای پولی، ارز دوجانبه، ابزارهای مالی و تجاری متنوع باشند. اما باید توجه داشت به دلیل پیچیدگی تحریمها و محدودیتهایی که وجود دارد، استفاده از این ابزارها ممکن است با چالشهایی همراه باشد و در عملیاتی شدن آنها مشکلاتی پیش آید. برخی از ابزارهایی که ایران میتواند استفاده کند به شرح زیر است:
ایران میتواند از پیمانهای پولی مانند تعهدات پرداخت در آینده (IOUs) یا نوتهای اعتباری استفاده کند. این پیمانها میتوانند برای انجام تجارت و معاملات مالی با کشورهای دیگر مفید باشند. پیمان پولی یعنی «استفاده همزمان از دو پول ملی در پرداختهای مرتبط با تجارت و تأمین مالی دوجانبه بهگونهای که نیازی به ارز ثالث نباشد». در این حالت، ظرفیتی جدید در اختیار تجار قرار گرفته و ریسک آنها را کاهش میدهد. در این رویکرد جدید، تجارت با استفاده از پولهای محلی انجام میشود. یعنی به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو، از پول کشورهای مبدأ و مقصد تجارت استفاده میشود و دیگر دلار واسط تجاری نیست.
از سوی دیگر ایران میتواند با کشورهایی که تحریمهای کمتری علیه آنها وجود دارد، توافقهای ارزی دوجانبه برقرار کند. این امر به ایران امکان میدهد از ارزهای دیگر به جای دلار آمریکا برای معاملات استفاده کند.
ایران میتواند با کشورهای دیگر تبادل کالا را تشویق کند. به عنوان مثال، ایران میتواند کالاهایی که به آنها نیاز دارد را به این کشورها صادر کرده و به جای پرداخت نقدی، از کالاها یا خدمات آنها در مقابل کالاهایی که به آنها نیاز دارد، استفاده کند.
همچنین انجام معاملات با استفاده از ارزهای دیجیتال راه جایگزین دیگری برای جلوگیری از بلوکه شدن داراییهای ایران در کشورهای دیگر است. ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین یا اتریوم میتوانند به عنوان یک ابزار مالی برای انجام معاملات بینالمللی استفاده شوند. با این رویکرد، ایران میتواند تعاملات مالی را با کشورهای دیگر انجام داده و با ردیابیهای مالی کمتری مواجه شود.
در همه موارد فوق، باید توجه داشت تحریمها و محدودیتهای موجود همچنان میتوانند مشکلاتی را ایجاد کنند و استفاده از این ابزارها نیازمند دقت و بررسی دقیق است. همچنین، تأثیر این اقدامها بر روند تحریمها و روابط بینالمللی بستگی به عوامل متعددی دارد که نمیتوان به سادگی تخمین زد.
نظر شما